Erbo-dis-esternut
Achillea ptarmica
Asteraceae Compositae
Autre noum : Boutoun-d'argènt.
Noms en français : Achillée ptarmique, Herbe à éternuer.
Descripcioun :L'erbo-dis-esternut èi devengudo raro au nostre, malodi l'avalimen di relarg umide. Es uno grando planto que trachis en coulounìo e qu'a gaire d'óudour. Li fueio soun estrecho, en lanço e dentado dous cop.
Usanço :Sèmblo pas nous faire esternuda tóuti ! Èi couneigudo pèr mens faire peta (carminativo) e coume remaisso doulour, majamen pèr li dènt. A passa tèms, li fueio èron mastegado. En Asìo e en Acadìo soun manjado en soupo, pamens la planto sèmblo empouisounanto pèr li bèsti (chivau, fedo, vaco).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 100 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Achillea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 1,2 à 1,7 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1800 m
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Prado umido
- Palun
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Achillea ptarmica L., 1753
Ambour
Laburnum alpinum
Fabaceae Leguminosae
Àutri noum : Aubour, Ambourn, Bour, Embourn, Amboul.
Noms en français : Cytise des Alpes, Aubour des Alpes.
Descripcioun :L'ambourn es un poulit pichot aubre que trachis en mountagno. Se recounèis eisa en flour o en fru. La fueio èi di tres partido.
Usanço :"L'ambourn fa un bouosc soulide pèr fa de piquets pèr la vigno, de chambises pèr li vachos" (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 54). Èro peréu recerca pèr n'en faire de càmbis. G. Jean : "Lou fau coupa dóu coustat dóu soulèu, ne'n prenon que la mita [...] Après lou fan caufa à la tubèio e lou tordon" (O. Madon, op.cit. p. 81). En auto Prouvènço, lou bos èi bouli, bouta trempa dins l'aigo o lou femié pèr l'amarina. Lou bour èro tambèn emplega pèr faire fugi li darboun qu'es uno planto forço empouisounanto e memo mourtalo pèr l'ome (citisino proche de l'estrichino).
Port : Aubre
Taio : 3 à 5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Laburnum
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 13 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 1800 m
Aparado : Noun
Remarco :
Mai à juliet
Liò : Faio
- Sapiniero
- Esboudèu
- Gaudre fres
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Laburnum alpinum (Mill.) Bercht. & J.Presl, 1835